Ngoài bất chợt, cây mai tự rụng lá vào mùa Đông và ra hoa vào mùa Xuân. Bởi thế, tiên tổ chúng ta đả lảy hết lá vào tháng chạp âm lịch, để kích thích cho cây mai ra hoa rộ vào dịp tết Nguyên đán.
Hoa mai thường mọc ra từ nách lá, mới đầu là một hoa to, gọi là hoa cái, có vỏ lụa (vỏ trấu) bọc bên ngoài. Lúc vỏ lụa bung ra, thì xuất hiện một chùm hoa con, trong khoảng một nụ đến mười nụ, tăng trưởng rất nhanh, độ bảy ngày sau là nở. Trong chùm hoa này, hoa lớn nở trước hoa nhỏ nở sau, tới vài ba ngày mới nở hết. Mỗi hoa bên ngoài có 5 đài màu xanh, bên trong có 5 cánh màu vàng, ở giữa là một chùm nhụy mang phấn màu xậm hơn. Thường hoa nở 3 ngày thì tàn. Ngày thứ nhất, 5 cánh và chùm nhụy xoè thẳng ra rất đẹp! Ngày thứ hai, 5 cánh vảnh lên và chùm nhụy dụm lại. Qua đến ngày thứ ba, 5 cánh bắt đầu rơi lở tở theo chiều gió, hoa tàn. Hoa nào đậu thì bầu noãn phình to lên và kết hạt. Hạt non màu xanh, hạt già màu đen, hạt chín rụng xuống đất, mọc lên cây con. Cây con vài ba năm sau mới ra hoa bói lần Ban đầu và cứ thế tiếp diễn, mỗi năm mỗi ra hoa.
Cây mai mỗi năm rụng lá một lần vào cuối mùa Đông (tháng 1 – tháng 2 Dương lịch) và nở hoa vào đầu mùa Xuân, chỉ riêng mai Tứ Qúy là nở hoa vòng vo năm. Hiện nay nhờ công nghệ lai tạo giống, các nghệ nhân đã tạo ra được các giống mai có phổ thông cánh, cánh xếp rộng rãi tầng như mai Huỳnh Tỷ, mai Giảo, mai Cúc, mai Cửu Long…và phổ thông về màu sắc như Bạch Mai, mai Miến Điện, mai Bến Tre, mai Tứ Quý…
phương pháp trồng và chăm sóc mai ko phức tạp. Tuy thế để có một cây mai theo ước mong của nguời chơi, ngoài những kỹ thuật thường áp dụng như tỉa cành tạo tán, tưới nước, phòng trừ sâu bệnh việc trồng và chăm nom mai cần lưu ý 1 vài điểm sau:
bạn có thể tham khảo thêm 1 số quy trình chăm sóc cây mai vàng ngay tại đây
1- Chuẩn bị đất:
Với những vùng đất thấp cần lên líp rộng 1 – 1,2m, có rãnh thoát nước để mai không bị úng ngập lúc mưa hay nước ngầm dâng cao làm thối rễ mai. Xới đất cho tơi xốp, nhặt hết cỏ dại và gạch đá.
2- Bón lót:
Đất Dinh dưỡng chuyên trồng mai Better 3 – 5kg trộn phân hữu cơ sinh học Better HG01 với lượng 0,3- 0,5 kg cho mỗi hố trồng. Ví như trồng mai trong chậu cần trộn đất với phân theo tỷ lệ 3 – 4 phần đất, 1 phần phân hữu cơ. Rải một phần phân hữu cơ xuống hố, đặt cây, rải tiếp phân hữu cơ nói quanh gốc rồi lấp đất, lèn chặt.
3- Tưới nước:
Mùa nắng nên tưới hàng ngày để đất đủ ẩm, mùa mưa cần bảo đảm tiêu thoát nước tốt và chỉ tưới lúc đất khô. Mai trồng trong chậu bốc thoát khá nước nhanh nên cần tưới phổ biến lần hơn so với mai trồng trong đất. Chỉ tưới vào sáng sớm hay chiều mát, chúng ta không nên tưới quá đẫm vào chiều tối vì dễ phát sinh sâu bệnh do độ ẩm quá cao vào ban đêm.
4- Bón phân thúc:
Sau trồng 15 – 20 ngày, rễ mai đã ăn ra lớp đất mới, cần tưới phân thúc bằng cách hòa 15 – 25gam phân Better NPK 16-12-8-11+TE/10 lít nước tưới vào gốc nhằm thúc cho bộ rễ mai phát triển mạnh ngay trong khoảng đầu. Bón thúc bằng cách rải phân Better NPK 16-12-8-11+TE hoặc NPK 12-12-17-9+TE nói quanh gốc với lượng 20 – 30 gam/cây. Phối hợp xới đất để vùi lấp phân nhằm giảm bớt thất thoát phân do bay tương đối, rửa trôi. Ngày/lần. Sau 3 – 4 tháng bắt đầu từ trồng, bón 0,5 – 1 kg phân hữu cơ sinh vật học Better HG01/cây. Cuối tháng 10 âm lịch cần giảm lượng phân và nước tưới để khắc phục phát triển thân lá, chuẩn bị cho công đoạn phân hóa mầm hoa. Phun phân bón lá Better KNO3 định kỳ 7-10 ngày/lần pha 50-100g/bình 16 lít nước nhằm thúc đẩy mai phân hóa mầm hoa tốt.
Không chỉ có thế cũng còn có các kỹ thuật chăm sóc mai vàng trong chậu mà các bạn tuyệt đối bạn không nên bỏ qua, xem ngay tại đây nhé
5- biện pháp xử lý để mai vàng ra hoa đúng tết:
Cần ứng dụng đồng bộ: Bón phân – Xiết nước – Tuốt lá. Trong khoảng đầu tháng 10 âm lịch hạn chế bón các loại phân có hàm lượng đạm (N) cao. Trong khoảng giữa tới cuối tháng 11 âm lịch, ngừng bón phân vào gốc và tránh được tưới nước để chuẩn bị tuốt lá. Trong khoảng 7 – 10 tháng Chạp, ví như thấy mai sung sức, đã có nụ lớn thời tiết dự báo nắng ấm thì mai sẽ nở sớm, Thế nên đối với mai 5 cánh cần tuốt lá vào khoảng 18 – 20 tháng Chạp. Ngược lại nếu như cây mai không sung sức, mới xuất hiện nụ nhỏ, dự báo rét kéo dài thì phải tuốt lá khoảng ngày 13 – 16 tháng Chạp. Đối với mai phổ quát cánh cần tuốt lá sớm hơn so với mai 5 cánh từ 4 – 6 ngày. Trước lúc tuốt lá cần giới hạn tưới nước 2 – 3 ngày để lá khởi đầu đanh lại, gân lá nổi lên thì tuốt lá, đồng thời tưới lại thật đẫm và phun phân bón lá Better KNO3. Đúng "tết ông Táo", nếu thấy hoa cái bung vỏ lụa là cứng cáp hoa nở đúng tết; nếu hoa cái chưa bung vỏ lụa là mai nở muộn nên cần xiết nước (ngưng tưới), đem phơi ngoài nắng (nếu trồng chậu) sau vài ngày thì tưới thật đẫm trở lại bằng nước ấm (45 – 50 độ C) song song phun phân bón lá Better KNO3 để kích thích mai nở sớm cho đúng tết. Nếu như hoa cái đã bung vỏ lụa trước "tết Ông Táo" thì mai sẽ nở trước tết nên cần phải hòa 10 – 20 gam phân Better NPK 12-12-17-9+TE/10 lít nước để tưới. Cùng lúc cần tưới bằng nước lạnh (có thể cho một ít nước đá vào) và dùng lưới bạt che nắng để hãm mai nhằm giúp hoa nở đúng tết. Đối với những năm nhuận, thường mai sẽ nở sớm hơn nên cần kéo dài thời kì bón phân thúc và tưới nước so với những năm thường để thời kì lớn mạnh thân lá lâu hơn, giúp mai nở đúng tết. Việc tuốt lá, phun phân bón lá cũng theo nguyên tắc trên. Từ cuối tháng 11, ví như có mưa bất thường thì mai sẽ nở sớm Do đó cần chủ động nắm bắt dự đoán để có thể làm dàn che hay phủ nilon che gốc để hạn chế mưa.
6- bác mai trong những ngày tết:
Chậu mai phải để nơi thoáng mát, đủ sáng không nên để sắp quạt hay chỗ có gió lùa vì sẽ dắt mối mất nước phổ quát rụng hoa và cả nụ sớm. Bạn không nên để mai chỗ quá tối vì sẽ không đủ ánh sáng cho mai quang hợp, chồi sẽ vươn dài, lá ra nhanh, hoa rụng sớm. Nên tránh để mai sắp bóng đèn có công suất to vì sẽ thừa sáng, nhiệt độ lại cao cũng dắt mối nở nhanh, chóng tàn. Giả dụ là cành mai cắm trong bình cần phải thui gốc ngay sau lúc cắt để giữ nhựa và khắc phục vi khuẩn gây thối cành. Thay nước sạch phổ quát lần hoặc cho mỗi lít nước 1 viên Aspirin nhằm khắc phục vi khuẩn gây thối cành, tàn hoa.
bạn có thể xem thêm các loại mai vàng miền bắc ngay tại đây
7- chăm sóc tương lai tết:
Sau tết, mai rất mất sức nên cần chuyển mai trong khoảng chậu ra trồng trong đất. Nếu như vẫn trồng trong chậu cần phải thay đất mới bằng cách bỏ bớt khoảng 1/3 đất cũ trong chậu, thay bằng đất trồng mai Better mới. Hòa 15 – 25 gam phân Better NPK 16-12-8-11+TE trong 10 lít nước, tưới đều vào gốc mai. Tiếp tục bón thúc và tưới nước, phun phân bón lá Better KNO3 theo hu kỳ mới như đã nêu ở trên.
8- Phòng trừ sâu bệnh:
Các đối tượng đều đặn gây hại trên cây mai có thể nói đến:
a. Bọ trĩ (Thrips sp.)
Có thể dùng một trong các loại thuốc trừ sâu như sau: Malvate 21EC; Trebon 10EC; Confidor 100SL; Admire 050EC; Regent 5SC, Vimite 10ND; Bifentox 30ND; Virigent 800WG…
b. Nhện đỏ (Tetranychus sp.)
lúc phát hiện có rộng rãi nhện trên cây có thể sử dụng một trong các loại thuốc: Danitol 10EC; Comite 73EC; Pegasus 500SG; Ortus 5SC; Cascade 5EC;
Nissuran 5EC; Sirbon 5EC; Kelthane 18,5EC…
c. Rệp sáp (Dysmiccocus sp)
Có thể sử dụng tay làm thịt rệp hoặc khi cấp thiết thì sử dụng một trong các loại thuốc: Pyrinex, Supracide, Polytrin, Monster…
d. Sâu ăn lá (Delias aglaia)
Có thể dùng thuốc trừ sâu như: SecSaigon 5EC hoặc 10EC; Diaphos 5EC; Sagothion 50EC; Padan 95SP; Fastac 5EC,…
đ. Bệnh mốc cam (do nấm Coniothyrium fuckelli)
Nên định kỳ tỉa cành, cắt bỏ các cành bị gẫy hoặc bị bệnh. Sau khi tỉa cành phun thuốc Daconil, Zineb, hoặc thuốc gốc đồng,…
e. Bệnh gỉ sắt (do nấm Phragmidium mucronatum)
Tỉa bỏ các cành lá bệnh rồi tụ hội tiêu huỷ. Bón Phân Hữu cơ sinh học Better HG01 và Better 12-12-17-9+TE để tăng cường sức chống bệnh cho cây. Chỉ tưới nước vừa phải. Phun thuốc Bayfidan, Score, Anvil, Zineb, Carbendazim,…
f. Bệnh cháy lá (do nấm Pestalotia funereal)
Bón phân toàn bộ, ngắt bỏ lá già, lá bệnh, định kỳ phun thuốc gốc đồng và phân bón lá Better KNO3 cho cây.
g. Bện vàng lá do tác nhân bệnh sinh lý
Bón rất nhiều phân khi có hiện tượng vàng hlá, nên phối hợp phun tưới chế phẩm vi lượng tổng hợp Better chuyên dung cho hoa, cây sẽ mau hết bệnh.
h. Bệnh đốm lá (do nấm Pestalotia palmarum)
dùng biện pháp phòng trừ tổng hợp như: mật độ trồng thích hợp để cây mai được thông thoáng, vệ sinh vườn bằng cách cắt tỉa nhặt nhạnh lá bị bệnh tiêu huỷ để giảm thiểu lây lan, bón phân cân bằng, cần cải thiện bón thêm phân hữu cơ sinh vật học Better HG01 và Better NPK 12-12-17-9+TE giúp cây kháng bệnh. Khi cây bệnh có thể sử dụng thuốc hoá học: Viben C BTN, phun ướt đều cả 2 mặt lá, cần lập lại 2 – 3 lần, sau 5 – 7 ngày để trị bệnh. Hoặc có thể phun từ 10 – 15 ngày/ lần để phòng trừ bệnh.
i. Bệnh đốm đồng tiền do tác nhân địa y
chúng ta không nên trồng hoặc sắp đặt những chậu mai trong vườn quá dày, quá gần nhau, dưới tán lá và gốc cây cần nhận đủ ánh sáng mặt trời. Cần để vườn mai thông thoáng, khô ráo. Ngoại hình mặt liếp để trồng mai (hoặc để đặt chậu mai) theo hình mai rùa, xẻ rãnh thoát nước để nước không đọng lại trên mặt vườn trong mùa mưa để vườn luôn được khô ráo.
Đối với những gốc mai đã bị đốm bệnh xuất hiện phổ quát, dày đặc, có thể sử dụng bàn chải cọ rửa sạch những đốm bệnh trên thân, cành.
dùng nước vôi hoặc dung dịch thuốc Bordeaux 1% quét lên thân cây vào đầu màu mưa, cũng có tác dụng ngăn chặn bệnh thâm nhập và lây lan. Hơn thế nữa các bạn có thể sử dụng 1 vài loại thuốc gốc đồng như Copper – B, Coc 85; Copper – Zinc hoặc Zinccopper… ghé phòng ngừa lên chỗ thường hay bị bệnh trên thân, cành.
Những kinh nghiệm cần lưu ý:
* Đầu vụ cần làm tốt để ko ảnh hưởng cả một vụ mai như dọn cỏ, bón phân, thay đất, tỉa cành, tạo dáng cây cần có tay nghề cao mới làm được.
* Cuối vụ lặt lá mai đúng khi là khâu rất quan yếu. Cần dựa vào trường hợp sinh trưởng, đất trồng, nước tưới, độ tuổi của cây, điều kiện thời tiết khí hậu, mai trồng trong chậu hay trong vườn…
* Những năm thời tiết không đổi thay, thường lặt lá mai vào rằm tháng 12 âm lịch. Nhưng giả dụ thời tiết có sự thay đổi thì tùy theo mức độ nắng hot hoặc lạnh có thể tiến hành lặt lá mai như sau:
– Có nắng nóng đa dạng hoặc có gió chướng mạnh thì mai sẽ nở sớm hơn vì Bởi thế lặt lá mai trễ hơn. Tùy theo kích thước của nụ mai mà có thể lặt lá mai vào khoảng từ ngày 17 – 20 tháng chạp.
– Năm mưa đa dạng và chấm dứt muộn, thời tiết tháng chạp lạnh đa dạng, ít gió chướng thì mai sẽ nở trễ hơn, vì Như vậy nên lặt lá mai vào trước ngày rằm tháng chạp, khoảng trong khoảng ngày 10 – 13 chôn cất chạp tùy theo kích thước nụ mai đã lớn hay nhỏ.
– Những năm có tháng nhuận hoặc những năm lập xuân sớm thì mai sẽ nở sớm, năm đó nên lặt lá mai trễ hơn, ngược lại năm lập xuân trễ thì mai sẽ nở muộn hơn, năm ấy nên lặt lá sớm hơn.
* Sau tết nguyên đán: nên săn sóc ngay để cây phục hồi nhanh.
* Trong mùa nắng nên tưới mỗi ngày để đất đủ ẩm, mùa mưa cần đảm bảo tiêu thoát nước tốt và chỉ tưới lúc đất khô. Có thể tưới tràn, tưới phun lên cả thân lá hay tưới rãnh, tưới nhỏ giọt. Mai trồng trong chậu bốc thoát hơi nước nhanh nên cần tưới đa dạng lần hơn so với mai trồng trong đất. Chỉ nên tưới vào sáng sớm hay chiều mát (khi trời ko quá nắng). Không nên tưới quá đẫm vào buổi chiều tối vì rất dễ nảy sinh sâu bệnh do ẩm độ ban đêm rất cao.
* Những cây mai trồng ở nơi có đất tốt, vững mạnh tốt thường nở hoa trễ hơn so với những cây mai trồng ở nơi đất xấu, còi cọc, Chính vì vậy chúng phải được lẩy lá sớm hơn.
* Những giống mai có phổ quát cánh (12 cánh trở lên) thường nở hoa trễ hơn giống mai vàng 5 cánh khoảng 5 – 7 ngày, Thế nên phải lẩy lá sớm hơn.
Theo kinh nghiệm dân gian người ta thường canh ngày lẩy lá mai làm sao để đến ngày 23 tháng chạp nụ hoa bung vỏ lụa (búp vỏ trấu), khi đó hoa sẽ nở đúng vào Tết. Nếu như đến ngày 23 tháng chạp nụ hoa chưa bung vỏ lụa thì cần tậu cách “đưa” cây mai ra chỗ nắng (nếu có thể được), tưới nước vào buổi trưa hoặc tưới nước hot âm ấm tay. Ngược lại nếu nụ hoa đã bung vỏ lụa trước ngày 23 tháng chạp thì tìm cách đưa cây mai vào chỗ râm mát, tưới nước vào sáng sớm.
Trên đây là một vài kinh nghiệm đơn thuần nên ứng dụng và rút tỉa dần kinh nghiệm để tạo điều kiện cho những cây mai nở hoa vào đúng dịp Tết.